Sinemadan Siyasete: “The Promise”. Arkasındaki gerçekler.

Sinemadan Siyasete: “The Promise”, Soykırım İddiaları ve “Sozde” Ermeni Soykırımı’nın Uluslararası Kabul Görmesi Tartışması

– Film, lobiler ve algı operasyonu

Amerikan yapımı The Promise, 1915 olaylarını konu alarak hem sinemada hem de uluslararası kamuoyunda “soykırım iddialarını yeniden gündeme taşıyan bir propaganda aracı” olarak tartışma yarattı. Her ne kadar film gişede beklenen başarıyı yakalayamamış olsa da, diasporadaki ve lobilerdeki destekçileri sayesinde — iddia edilen 1915 olayları bir “soykırım” olarak algıya yerleşmiş durumda.

Bu algı, yalnızca sinema ile sınırlı kalmıyor; uluslararası arenada “tarihi gerçek” olarak sunulmaya çalışılıyor. Bu atmosfer, 1915 olaylarının “planlı ve sistematik soykırım” olduğu görüşünü yeniden gündeme taşımaya yönelik diplomatik ve siyasi hamlelere zemin hazırlıyor.

– Uluslararası Kabul: Hangi Ülkeler Resmen “Soykırım” Diyor?

2025 itibarıyla, 34 devletin hükümetleri ya da parlamentoları — aralarında Arjantin, Avusturya, Belçika, Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Rusya, İsviçre, ABD, Türkiye’nin komşuları gibi birçok ülke — resmen 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanıdığını açıklamış durumda.

Bu tanımalara göre, 1915–1916’de Osmanlı yönetimi altında etnik-Hristiyan Ermenilere yönelik kitlesel katliam, sürgün ve yok etme operasyonu gerçekleştirildi iddiası resmileşti.

Bazı ülkelerde, 1915’in anısına “soykırım kurbanlarını anma” yasaları kabul edildi; örneğin bazı devletler 24 Nisan’ı anma günü ilan etti.

Bu resmî tanıma ve anma kararları, uluslararası toplumda 1915 olaylarının “insanlık suçu / soykırım” olarak kabul görmesi yönünde ciddi bir adım olarak değerlendiriliyor.

– TBMM’de Teklif: Türkiye İç Siyasetine Yansıması

Bu uluslararası atmosferin etkisiyle, Türkiye’de de siyasi adımlar atılmaya çalışıldı. Garo Paylan adlı milletvekili, 1915 olaylarının “soykırım” olarak tanınması ve bu tanım üzerinden Türkiye’nin sorumluluğunu kabul etmesine dair kanun teklifleri sundu. Ancak bu teklifler, TBMM Başkanı tarafından İçtüzük’e aykırı olduğu gerekçesiyle iade edildi; hem iktidar hem muhalefet cephesinden güçlü tepki geldi.

Bu girişimin — özellikle dış baskı ve uluslararası tanıma eğiliminden cesaret alarak — yeniden gündeme getirilmek istenmesi, Türkiye içinde tartışmayı alevlendirdi.

– Potansiyel Tehlike: To toprak ya da tazminat talebi?

Haber Veriyoruzun de belirttiğin gibi, uluslararası alanda “soykırım” olarak tanınan bu olaylar, ileride “tazminat”, “mülkiyet hakları”, “toprak talebi” veya “azınlıklar hukuku” gibi hukukî ve siyasi iddiaların gündeme gelmesini kolaylaştırabilir.

Bu olasılık, Türkiye için yalnızca tarihî bir mesele olmaktan çıkıp — egemenlik, sınır güvenliği, mülkiyet hakları gibi bugünün gündemine doğrudan dokunan bir risk hâline gelmiş durumda. Bu nedenle, dış baskı ve lobilerin uluslararası tanıma kampanyaları, Türkiye açısından “kırmızı çizgi” olarak görülüyor; toprak ya da hukukî tazminat taleplerinin asla kabul edilemez olduğu vurgulanıyor.

Analiz / Yorum

Uluslararası arenada 1915 olaylarının “soykırım” olarak tanınması, iddiaların yaygınlaşmasına ve tarihsel anlatının küresel ölçekte benimsenmesine yol açtı.

Ancak bu tanımalara rağmen, 1915 belgeleri, tehcir kayıtları, savaş koşulları ve dönemin karmaşık demografik — siyasi gerçekliği hâlâ tartışmalı; bu yüzden “soykırım” tanımı jeopolitik ve duygusal-devlet çıkarlarıyla iç içe.

Türkiye açısından, bu tür dış baskıların hukuki, diplomatik ve politik alanlara taşınması — toprak, tazminat ya da azınlık hakları gibi başlıklarla — kabul edilemez bir müdahale olarak görülüyor; bu da meseleyi yalnızca tarih değil, bugün ve gelecek açısından stratejik hâle getiriyor.

Dolayısıyla, 1915 olaylarının değerlendirilmesi; tarih, hukuk, diplomasi ve ulusal güvenlik açısından çok yönlü ve temkinli bir analiz gerektiriyor; yalnızca duygusal ya da ideolojik bir kampanyaya değil.

Haber Veriyoruz