Düşen Starlink Uyduları…

Güneş’in artan aktivitesi daha fazla Starlink uydusunun düşmesine neden oluyor

SpaceX’in Falcon 9 roketi, 24 Kasım 2024’te Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden 20 Starlink internet uydusunu yörüngeye fırlatıyor. Fotoğraf: SpaceX

Güneş’in artan aktivitesi, Dünya’daki uyduları, özellikle de SpaceX’in Starlink takımyıldızındakileri etkiliyor. Pazar günü yayınlanan medya raporlarına göre, NASA araştırma merkezinin yaptığı yeni bir çalışma, Güneş’in 11 yıllık döngüsünün zirvesine yaklaşmasıyla manyetik fırtınaların arttığını ve bunun daha fazla Starlink uydusunun yörüngeden çıkıp düşmesine neden olduğunu ortaya koydu.

Bir uzman Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Starlink uydularının genellikle atmosfere yeniden giriş sırasında yandığını, ancak yörüngeden çıkma aşamasının hâlâ önemli riskler oluşturduğunu belirtti. Uyduların öngörülemeyen yörüngeleri, Alçak Dünya Yörüngesi’ndeki (LEO) diğer uzay araçları için çarpışma tehlikesi yaratabiliyor.

SpaceX, Starlink uydularını 2019’da fırlatmaya başladı ve ilk atmosferik yeniden girişler 2020’de gerçekleşti. Başlangıçta 2020’de sadece iki uydu düşmüştü. 2021’de 78, 2022’de 99 ve 2023’te 88 uydu yörüngeden çıktı. Ancak Science Alert’ın aktardığına göre, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden uzay fizikçisi Denny Oliveira liderliğindeki bir ekip tarafından hazırlanan rapor, 2024’te bu sayının aniden 316’ya yükseldiğini gösterdi.

Araştırmacılar, 2020-2024 arasında Dünya atmosferine yeniden giren 523 Starlink uydusunu inceledi. Bu dönemde Güneş, aktivite döngüsünün zirvesine doğru ilerliyordu ve veriler, uyduların düşüşüyle Güneş aktivitesi arasında net bir korelasyon olduğunu ortaya koydu.

“Şu anki Güneş döngüsündeki yoğun aktivitenin Starlink uydularının yeniden girişlerini önemli ölçüde etkilediğini açıkça gösterdik,” diyen araştırmacılar, “Bu, uydu yörünge sürtünmesi araştırmalarında çok heyecan verici bir dönem çünkü hem alçak yörüngedeki uydu sayısı hem de Güneş aktivitesi seviyesi tarihi zirvelerde” ifadelerini kullandı.

Science Alert raporu, Güneş döngüsünün 11 yıllık bir aktivite dalgalanması olduğunu ve şu anda bir döngünün zirvesinde olduğumuzu belirtti.

Güneş aktivitesindeki artış, koronal kütle atımlarını tetikleyerek üst atmosferi etkiliyor ve önemli ölçüde ısıtıyor. Bu ek enerji, atmosferin genişlemesine ve alçak yörüngedeki uzay araçlarına uygulanan sürtünmenin artmasına neden oluyor. Sonuç olarak uyduların yörüngelerini koruması zorlaşıyor.

“Bu normal bir fenomen”
Pekin merkezli Aerospace Knowledge dergisinin Genel Yayın Yönetmeni Wang Ya’nan, Global Times’a yaptığı açıklamada, “Bu normal bir fenomendir ve Güneş aktivitesindeki artışın neden olduğu atmosferik anormalliklerden kaynaklanır. Güneş aktivitesi arttığında, üst atmosfer genişler ve alçak yörüngedeki uydularla atmosfer molekülleri arasındaki çarpışmalar artar. Bu da yörünge bozulmasını hızlandırır. Uydular yavaş yavaş hız kaybeder ve sonunda yörüngeden çıkar” dedi.

Wang, yüksek değerli bazı uyduların Güneş aktivitelerinin etkisini azaltmak için otonom yörünge ayarlama yeteneğine sahip olduğunu ancak Starlink uydularının düşük maliyetli, yüksek yoğunluklu ve seri üretim için tasarlandığını, bu nedenle yörünge kontrol kapasitelerinin daha zayıf olduğunu vurguladı. Bu koşullarda operasyonel ömürlerinin önemli ölçüde kısaldığını belirtti.

Wang, Dünya ve diğer uzay araçlarına etkilerine ilişkin olarak ise Starlink uydularının atmosferde hızla yanarak uzun vadeli uzay enkazına dönüşme veya yeryüzüne çarpma ihtimalinin düşük olduğunu ancak en büyük riskin yörüngeden çıkma aşamasında ortaya çıktığını ifade etti:

“Bir uydu yörüngesinden çıktığında, iniş yolu öngörülemez hale gelir ve diğer uzay araçları için beklenmedik engeller oluşturabilir. Yüzlerce veya binlerce öngörülemeyen nesne, diğer alçak yörünge fırlatışlarını ciddi şekilde etkileyebilir.”

Wang, herhangi bir fırlatmadan önce uydu yörüngelerinin dikkatle izlenmesi gerektiğinin altını çizdi.

Kaynak. Global Times
Haber Veriyoruz