Uydulardan neden okyanus yeşil görünüyor?

Okyanusun Yeşil Işıltısı Bir Uyarı İşaretidir.

Umman Körfezi’nde Fitoplankton Patlamaları

Umman Körfezi’ndeki fitoplankton patlamaları sadece büyüleyici bir mevsimsel manzara değil, aynı zamanda oksijen tüketen Noctiluca scintillans türünün artan hakimiyetiyle değişen bir deniz ekosisteminin işaretleridir.

Umman Körfezi’nin canlı ancak kırılgan sularında, mevsimlerin ritmiyle uyumlu şekilde uzaydan bile görülebilen muhteşem fitoplankton patlamaları yaşanıyor. Muson kaynaklı yükselen akıntıların tetiklediği bu patlamalar, okyanusu dalgalı yeşil tonlara bürüyor. Ancak bu güzelliğin ardında gizli bir tehdit yatıyor: Noctiluca scintillans adlı plankton türünün yükselişi. Bu plankton, oksijeni tüketerek ve besin ağını değiştirerek deniz ekosistemini bozuyor. NASA uyduları bu dramatik değişimleri takip ederken, bilim insanları da değişen bir denizin hikayesini ve geniş kapsamlı sonuçlarını ortaya çıkarıyor.

Stratejik Su Yolu ve Hayati Ekosistem

Umman Körfezi, Umman ve İran arasında yer alan huni şeklinde bir su yoludur. Batıda Arap Denizi’ni, doğuda Hürmüz Boğazı ve Basra Körfezi’ne bağlar. Bu stratejik su yolu, yalnızca uluslararası deniz ticareti için önemli bir rota değil, aynı zamanda bölgedeki birçok ülkenin ekonomisi için hayati öneme sahip olan yerel balıkçılığı da destekler.

Körfezin en çarpıcı özelliklerinden biri, sık sık görülen fitoplankton patlamalarıdır. Bu patlamalar, sucul besin ağının temelini oluşturan mikroskobik bitki benzeri organizmaların aniden çoğalmasıdır. Sıcaklık, güneş ışığı ve besin maddelerinin fitoplankton büyümesi için en uygun olduğu dönemlerde ortaya çıkma eğilimindedir.

Muson Rüzgarları ve Patlama Döngüleri

En büyük patlamalar genellikle kış ve erken ilkbahar (Ocak-Mart) ile yaz aylarında (Haziran-Ağustos) görülür. Kış ve erken ilkbaharda muson rüzgarları, yüzey sularını kıyıdan uzaklaştırarak önemli bir rol oynar. Bu, daha soğuk ve besin açısından zengin suların yüzeye çıkmasını sağlayan “upwelling” (yükselme) sürecini tetikler ve fitoplankton büyümesini besler.

Bu patlamalar o kadar büyük olabilir ki uzaydan görülebilirler. Şubat ve Mart aylarında NASA uyduları, Umman Körfezi’nden Arap Denizi’ne doğru sürüklenen büyük bir patlamayı görüntüledi ve bu doğa olayını yukarıdan etkileyici bir şekilde kaydetti.

Uzaydan Görülen Dalgalı Desenler

8 Mart 2025’te, Landsat 8 uydusundaki OLI (Operational Land Imager) sensörü, fitoplanktonların dar, kıvrımlı bantlar halinde girdaplar oluşturduğunu görüntüledi. PACE (Plankton, Aerosol, Bulut, Okyanus Ekosistemi) uydusundaki OCI (Ocean Color Instrument) ise 8 Mart ve 24 Mart’ta benzer görüntüleri yakaladı ve yüzey sularındaki klorofil konsantrasyonunu ölçtü.

Karadaki bitkiler gibi fitoplanktonlar da fotosentez yapmak için klorofil ve diğer ışık toplayıcı pigmentleri kullanır; karbondioksiti emerek şeker üretir ve enerji sağlar. Sudaki klorofil, güneş ışığını yansıtma ve emme şeklini değiştirir, bu da bilim insanlarının fitoplankton miktarını ve konumunu haritalamasını sağlar.

Güzel Ama Tehlikeli Bir Patlama

Yeşil girdapların arasında muhtemelen Noctiluca scintillans da bulunuyor. Geçmişte burada tespit edilen bu deniz dinoflagellatı, patlamalarıyla büyüleyici olsa da okyanus yaşamı için ciddi sonuçlar doğurabilir. Ölü fitoplanktonları parçalayan bakteriler oksijen tüketir ve bu da hipoksiye (oksijen azalması) yol açabilir. Bazen oksijen seviyeleri o kadar düşer ki balıklar ve diğer deniz canlıları ölebilir.

Bu metin, Umman Körfezi’ndeki ekolojik değişimleri ve insan etkisinin okyanus ekosistemleri üzerindeki etkilerini vurgulamaktadır.

Kaynak. SciTechDaily
Haber Veriyoruz