İnsanlarda demir eksikliği küresel bir sorun haline geldi.

Demir Eksikliğinin Küresel Sorunu – ve Bilim İnsanlarının Takviyelerin Çözüm Olup Olmadığı Konusunda Neden Anlaşamadığı.

Bu hayati besin maddesinin eksikliği, dünya çapında engelliliğin önde gelen nedenlerinden biri ancak tam olarak ne zaman bir sorun haline geldiği ve bunu tedavi etmenin en iyi yolu hala net değil.

Megan Ryan ilk yorgunluğunu fark ettiğinde, bunun normal olduğunu düşündü. Sonuçta, üç yaşında bir çocuğa tek başına bakıyordu ve tam zamanlı bir işte çalışıyordu. Neredeyse her gün, oğlunu kreşten aldıktan sonra, onunla birlikte öğle uykusuna dalıyordu. Bu durumu pek düşünmedi. “Anneliğin böyle bir şey olduğunu düşündüm,” diyor ABD’nin New York eyaletinde yaşayan Ryan. Haziran 2023’te yapılan rutin bir sağlık kontrolünde doktoru ona kendini yorgun hissedip hissetmediğini sordu. Kan testi sonuçları, Ryan’ın demir eksikliği anemisi olduğunu gösterdi.

Geriye dönüp baktığında, başka işaretler de vardı. Düzenli olarak egzersiz yapmasına rağmen, rutin yürüyüşlerde aniden nefes nefese kalmaya başlamıştı. Ayrıca hamileliği sırasında da demir eksikliği yaşamıştı. O zamanlar, ebesi Ryan’ın hamilelikte tek istediği şeyin buz olduğunu söylemesi üzerine bunu fark etmişti – bu, pika adı verilen ve demir eksikliğinin klasik bir belirtisi olan bir durumdu.

Demir eksikliği, günümüzde dünya çapında en yaygın görülen mikro besin eksikliği ve yaklaşık her üç kişiden birini etkiliyor. Özellikle çocuklar ve hamile kadınlar dahil olmak üzere doğurganlık çağındaki kadınlar arasında yaygın.

Bu durum, geniş bir yelpazede sonuçlara yol açabilir. Örneğin, hamile bir kadının yeterli demir depoları yoksa, bu durum fetüsün beyin gelişimini etkileyebilir ve düşük doğum ağırlığı, erken doğum, hamilelik sırasında ölüm ve ölü doğum riskini artırabilir. Bebekler ve küçük çocuklar için yeterli demir olmaması, uzun vadeli gelişimi etkileyebilir. Yapılan çalışmalar, bu çocukların davranışsal sorunlar gösterme riskinin daha yüksek olduğunu – daha mutsuz ve huzursuz olduklarını ve sosyal olarak daha ketum olma eğiliminde olduklarını – ortaya koyuyor. Ayrıca, çocukların motor becerilerini ve bilişsel yeteneklerini, eksiklik giderildikten yıllar sonra bile etkileyebilir. Yetişkinlerde ise demir eksikliği, dünya çapında engelliliğin önde gelen nedenlerinden biridir. Nadir durumlarda, hayati tehlikeye bile yol açabilir.

Yaygın Bir Sorun

“Bu büyük bir küresel sorun,” diyor İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nde insan beslenmesi profesörü ve mikro besin eksiklikleri üzerine uzun süredir araştırmalar yapan Michael Zimmermann. “Çok yaygın. Hızla ortadan kalkmıyor. Ve birçok engellilik durumuyla ilişkili.”

Çoğu bilim insanı, demir eksikliğinin yaygın bir durum olduğu konusunda hemfikir. Ancak diğer sorular devam ediyor: Örneğin, demir eksikliğini tam olarak nasıl tanımlamalıyız? Ya da başka semptomlar olmadan, sağlık sorunları riskini ne ölçüde artırır? Peki, bir kişi ne zaman demir takviyesi almalı veya almamalı?

Tartışılmayan bir şey var: Bazı gruplar, diğerlerine göre demir eksikliğine daha yatkın.

Örneğin, kadınlarda demir eksikliği anemisi – vücudun yeterli kırmızı kan hücresi üretmek için yeterli demire sahip olmaması – dünya çapında engelliliğin önde gelen nedenlerinden biridir. ABD’de ilk kez kan bağışında bulunan kişiler üzerinde yapılan bir çalışma, kadınların %12’sinde demir seviyelerinin düşük olduğunu, ancak erkeklerde bu oranın %3’ten az olduğunu ortaya koydu. Bu, adet döngüsüyle düzenli kan kaybının etkisini yansıtıyor. Hamileliğin etkisi de var; bu süreçte besinler fetüse yönlendiği için, bu gruptaki kadınlar özellikle risk altında. Bir çalışma, İngiltere’deki kadınların %46’sının hamilelik sırasında bir noktada anemi yaşadığını buldu – ancak tüm vakalar demir eksikliğinden kaynaklanmıyor.

Artmış Risk Faktörleri

Dayanıklılık sporları, vejetaryenlik veya veganlık ve sık kan bağışı, hem erkekler hem de kadınlar için riski artırabilir. Belirli sağlık sorunları olan kişiler de düşük demir seviyelerine yatkın olabilir. Örneğin, böbrek hastalığı ve çölyak hastalığı demir emilimini azaltabilir.

kaynak BBC
Haber Veriyoruz