Buzulların erimesi okyanus akıntılarını ACC ‘yi % 20 azaltabilir.

Büyük Okyanus Yavaşlaması: Antarktika Buz Kaybı İklimi Nasıl Yeniden Şekillendiriyor?

Araştırmacılar, eriyen buz tabakalarının dünyanın en güçlü okyanus akıntısı olan Antarktika Çevresel Akıntısı’nı (ACC) yavaşlattığını keşfetti.

Eriyen Antarktika buz tabakaları, küresel iklimi ve okyanus dolaşımını düzenleyen hayati bir okyanus akıntısı olan ACC’yi zayıflatıyor.

Bilim insanları, 2050 yılına kadar akıntının %20 oranında yavaşlayabileceğini öngörüyor. Bu durum, iklim aşırılıklarını şiddetlendirebilir, deniz ekosistemlerini bozabilir ve okyanusun karbon emme yeteneğini azaltabilir. Zayıflayan akıntı, istilacı türlerin Antarktika’ya ulaşmasına izin vererek besin ağını değiştirebilir.

Antarktika’nın Güçlü Akıntısı Yavaşlıyor

Yeni araştırmalara göre, eriyen buz tabakaları dünyanın en güçlü okyanus akıntısı olan Antarktika Çevresel Akıntısı’nı (ACC) yavaşlatıyor.

Bu yavaşlama, deniz seviyesinin yükselmesi, okyanus sıcaklıkları ve deniz ekosistemleri üzerinde küresel iklimi etkileyebilecek geniş kapsamlı sonuçlara yol açabilir.

Melbourne Üniversitesi ve NORCE Norveç Araştırma Merkezi’nden bilim insanları, yüksek karbon emisyonu senaryosu altında ACC’nin 2050 yılına kadar yaklaşık %20 oranında zayıflayabileceğini tahmin ediyor.

Eriyen buzullardan gelen tatlı su akışının, okyanusun tuzluluk ve yoğunluğunu değiştirerek Güney Okyanusu’ndaki dolaşım modellerini bozması bekleniyor.

Bilim İnsanları İleri Düzey Simülasyonlar Kullanıyor

Bu değişiklikleri anlamak için Doçent Bishakhdatta Gayen, Dr. Taimoor Sohail ve Dr. Andreas Klocker gibi araştırmacılar, yüksek çözünürlüklü okyanus ve deniz buzu simülasyonları kullandı. Analizleri, sıcaklık, tuzluluk ve rüzgar koşullarındaki değişikliklerin okyanus akıntıları ve ısı taşınımını nasıl etkilediğini inceledi.

Doçent Gayen, “Okyanus son derece karmaşık ve hassas bir dengededir. Bu akıntı ‘motoru’ bozulursa, daha fazla iklim değişkenliği, belirli bölgelerde daha aşırı hava olayları ve okyanusun karbon yutağı olma kapasitesinin azalması nedeniyle hızlanan küresel ısınma gibi ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir,” dedi.

İstilacı Türler Antarktika’yı Tehdit Ediyor

ACC, diğer kıtalardan gelen istilacı türlerin (örneğin, akıntılarla sürüklenen güney dev yosunları veya karides ve yumuşakçalar gibi deniz canlıları) Antarktika’ya ulaşmasını engelleyen bir bariyer görevi görüyor.

ACC yavaşladıkça ve zayıfladıkça, bu türlerin hassas Antarktika kıtasına ulaşma olasılığı artıyor. Bu durum, besin ağı üzerinde ciddi bir etki yaratabilir ve örneğin Antarktika penguenlerinin beslenme düzenini değiştirebilir.

ACC’nin Küresel Okyanus Dolaşımındaki Kritik Rolü

Gulf Stream’den dört kat daha güçlü olan ACC, dünyanın “okyanus taşıyıcı bandının” önemli bir parçasıdır. Bu bant, Atlantik, Pasifik ve Hint Okyanusları’nı birbirine bağlayarak suyun küresel ölçekte hareket etmesini sağlar ve bu okyanus havzaları arasında ısı, karbondioksit, kimyasallar ve biyolojik madde alışverişinin ana mekanizmasıdır.

Araştırmacılar, Canberra’daki Access Ulusal Araştırma Altyapısı’nda bulunan Avustralya’nın en hızlı süper bilgisayarı ve iklim simülatörü GADI’yi kullandı. Temel alınan model (ACCESS-OM2-01), çeşitli üniversitelerden Avustralyalı araştırmacılar tarafından yıllar içinde geliştirildi.

Düşük Emisyon Senaryolarında Bile Okyanus Dolaşımı Yavaşlayabilir

Bu analizde incelenen projeksiyonlar, UNSW merkezli bir araştırma ekibi tarafından gerçekleştirildi. Ekip, gelecekte okyanus suyunun yüzeyden derinlere taşınmasının da yavaşlayabileceğini buldu.

Dr. Sohail, diğer çalışmalarda öngörüldüğü gibi buz erimesi hızlanırsa, düşük emisyon senaryosu altında da yavaşlamanın benzer olacağının tahmin edildiğini söyledi.

“2015 Paris Anlaşması, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 1,5 derece üstüyle sınırlamayı hedefledi. Birçok bilim insanı, bu 1,5 derecelik hedefe şimdiden ulaştığımızı ve Antarktika buz erimesi üzerindeki etkilerle birlikte sıcaklıkların daha da artmasının muhtemel olduğunu kabul ediyor,” dedi Dr. Sohail.

“Küresel ısınmayı sınırlamak için (karbon emisyonlarını azaltarak) yoğun çabalar, Antarktika buz erimesini sınırlayarak öngörülen ACC yavaşlamasını önleyebilir.”

Okyanus Tepkilerinin Karmaşıklığı

Bugün (3 Mart) Environmental Research Letters dergisinde yayınlanan araştırma, buz erimesi ve okyanus ısınmasının ACC üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha karmaşık olduğunu ortaya koyuyor.

Doçent Gayen, “Eriyen buz tabakaları, büyük miktarda tatlı suyu tuzlu okyanusa boşaltıyor. Okyanusun ‘tuzluluğundaki’ bu ani değişim, yüzey okyanus suyunun derinlere batmasının (Antarktika Dip Suyu olarak adlandırılır) zayıflaması da dahil olmak üzere bir dizi sonuca yol açıyor. Bu çalışmaya göre, Antarktika’yı çevreleyen güçlü okyanus jet akıntısı da zayıflıyor,” dedi.

Kaynak: NASA/Goddard Uzay Uçuş Merkezi Bilimsel Görselleştirme Stüdyosu
Haber Veriyoruz