Yeni iddia sahip olduğumuz suyun büyük patlamada ortaya çıktığı. (BingBang)

Suyun Kökeni; Bilim İnsanları Suyun Büyük Patlama Zamanında Var Olduğunu Ortaya Çıkardı.

Evrenin erken dönemlerinde suyun nasıl ortaya çıktığı gizemi, bilim insanlarını yıllardır düşündürüyor. Oksijen olmadan suyun var olması imkansızdır. Her ne kadar gezegenimizin %72’si suyla kaplı olsa da, uzmanlar tam olarak buraya nasıl geldiği konusunda hala hemfikir değil.

Peki, yaşam için bu temel bileşen ilk olarak ne zaman ve nerede ortaya çıktı? Portsmouth Üniversitesi’nden bir grup gökbilimci, bu soruyu çözdüklerini düşünüyor. Onlara göre su, ilk olarak Büyük Patlama’dan 100 ila 200 milyon yıl sonra patlayan yıldızların (süpernovalar) geride bıraktığı kalıntılarda oluştu. Bu, ilk galaksilerin şekillenmesinden çok önce bir dönem, yani suyun düşünülenden milyonlarca yıl önce var olmuş olabileceği anlamına geliyor. Bu erken kozmik nem, gezegenlerin oluşumuna zemin hazırlayarak, bilim insanlarının yaşamın başlangıcına dair anlayışını tamamen değiştirebilir.

Oksijen neredeyse yokken su nasıl var olabilirdi?

Uzun süre boyunca bilim insanları, erken evrenin su yapmak için doğru bileşenlere sahip olmadığını düşündü. Oksijen gibi ağır elementler çok nadirdi, bu yüzden H₂O’nun bu kadar erken ortaya çıkması imkansız görünüyordu. Ancak görünen o ki yanılmış olabiliriz. Var olan ilk yıldızlar, Büyük Patlama’dan sadece birkaç yüz milyon yıl sonra suyun yapı taşlarını oluşturarak bu süreci başlatmış olabilir.

Bu fikir, gelişmiş bilgisayar simülasyonlarından geliyor. Simülasyonlar, bildiğimiz şekliyle yaşam için bir gereklilik olan suyun, beklenenden çok daha erken bir dönemde evrende dolaştığını gösteriyor.

Araştırmacılara göre, “Modellerimiz, suyun evrenin ilk galaksilerinde zaten var olduğunu gösteriyor çünkü onları oluşturan kozmik bulutlarda daha önceden oluşmuştu.” Nature Astronomy’de yayımlanan çalışma, evrenin erken dönemlerine dair düşüncelerimizi değiştirebilir. Görünen o ki, evren düşündüğümüz kadar kuru değildi.

İlk patlayan yıldızlar işleri nasıl değiştirdi?

Bilim insanları, NASA’nın ultra güçlü James Webb Uzay Teleskobu’ndan gelen yeni veriler sayesinde bu sonuca ulaştı. Bu yeni bilgiler, erken evrende bugün ağır elementlerle dolu yıldızlarda gördüğümüz gibi bol miktarda oksijen olduğuna dair ilk somut kanıtı sağlamış olabilir.

İşte temel fikir: Var olan ilk yıldızlar, yani Popülasyon III yıldızları, hızlı yaşadı ve süpernova adı verilen muhteşem patlamalarla öldü. Patladıklarında, oksijeni uzaya saçtılar. Bu oksijen, etrafta dolaşan hidrojenle karıştı ve reaksiyona girdi. İşte bu şekilde, bu eski yıldız patlamalarının kalın ve tozlu kalıntılarında su oluşmaya başladı. Görünen o ki, evren düşündüğümüzden çok daha önce kozmik su üretiyordu. Kim bilebilirdi ki süpernovalar böyle bir yeteneğe sahip olduğunu?

Süpernovalar: Evrenin İlk Su Fabrikaları

İki birinci nesil yıldızın doğuşunu ve patlayıcı sonunu takip eden bilgisayar simülasyonlarını çalıştıran araştırmacılar, şaşırtıcı bir şey keşfetti. Hem ağır elementlerin oluştuğu süpernovalar hem de devasa Popülasyon III süpernovaları, suyla zenginleşmiş kalın gaz bulutları geride bıraktı.

Araştırmanın arkasındaki isimlerden Daniel Whalen’a göre, “Simülasyonlarımız, yaşam için gerekli bir bileşenin Büyük Patlama’dan sadece 100 ila 200 milyon yıl sonra evrende zaten var olduğunu ortaya koymakla kalmıyor, aynı zamanda suyun ilk galaksilerin şekillenmesinde büyük bir rol oynadığını da gösteriyor.”

Başka bir deyişle, erken evren sadece ateşli ve kaotik bir karmaşa değildi — aynı zamanda beklenenden çok daha önce kozmik hidrasyon üretiyordu.

Yavaş bir damlama, kozmik bir sıçramaya dönüştü

Bu süreç tam anlamıyla anlık değildi. Patlayan yıldızların kalıntılarının su oluşturacak kadar soğuması birkaç milyon hatta on milyonlarca yıl almış olabilir. Ancak koşullar uygun hale geldiğinde, yüksek yoğunluklu ortam suyun hızla birikmesine yardımcı oldu.

Araştırmacılara göre, bu erken galaksiler tam anlamıyla suyla dolup taşmıyordu, ancak yine de bugün Samanyolu’nda bulunan su miktarının yaklaşık onda birini üretmeyi başardılar. Bu, yaşam için kilit bir bileşen olan suyun, evrende sadece geç bir misafir olmadığını gösteriyor. Su, 13,7 milyar yıldan daha uzun bir süre önce dalgalar yaratıyordu. Kim bilir? Belki de bu kozmik su döngüsü, Dünya’nın kendi devasa okyanuslarına nasıl sahip olduğunu bile açıklayabilir

Haber Veriyoruz