Fazla Kafein Tüketimi: Günlük Hayatta Kafeinin Gizli Riskleri.

Fazla Kafein Tüketimi: Günlük Hayatta Kafeinin Gizli Riskleri
BfR Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü – 24 Nisan 2025

Kafein, içeceklerde ve yiyeceklerde yaygın olarak tüketilen bir maddedir. Ölçülü miktarlarda uyarıcı etki yapabilirken, yüksek dozları kaygı bozukluğu, kalp sorunları ve aşırı durumlarda ölüme bile yol açabilen sağlık riskleri oluşturabilir. Yetişkinler günde 400 mg’ı aşmamalı, çocuklar ve gençler ise vücut ağırlığına dayalı sınırlara uymalıdır. Özellikle enerji içecekleri veya takviyeler gibi yoğun kafein kaynaklarından kaçınılmalıdır.

Özet:
Kafein ölçülü miktarlarda güvenli olsa da, aşırı tüketim (özellikle takviyelerden veya çocuklarda) ciddi sağlık riskleri oluşturabilir.

Kafein, günlük hayatın sıradan bir parçasıdır; kahve, siyah çay, kola, enerji içecekleri ve hatta çikolatada bulunur.

Biyolog Dr. Anke Ehlers, “Ölçülü miktarlarda kafein uyarıcı ve olumlu bir etkiye sahiptir” diye açıklıyor. Ancak yüksek dozlarda kafein, terleme, kaygı, kalp ritim bozukluklarına yol açabilir ve hamilelikte fetüsün gelişimini etkileyebilir. Aşırı durumlarda, gıda takviyelerinden kaynaklanan yüksek dozlar ölümcül bile olabilir.

Sağlıklı yetişkinler için tek seferde 200 mg kafein genellikle güvenli kabul edilir. Bu miktar yaklaşık 2 fincan kahve, 2 enerji içeceği, 4 bardak çay veya 5 kutu kolaya denk gelir. Gün içine yayıldığında ise günde toplam 400 mg’a kadar tüketim çoğu insan tarafından tolere edilebilir.

Ancak kafeine karşı duyarlılık kişiden kişiye değişir. Düzenli olarak kafein tüketenlerde zamanla tolerans gelişebilir, yani aynı etkiyi hissetmek için daha fazla miktara ihtiyaç duyulabilir.

Kafein Takviyelerinde Dikkat
Özellikle spor performansını artırmak amacıyla kafein içeren gıda takviyeleri kullanırken dikkatli olunmalıdır. Önerilen dozlara kesinlikle uyulmalıdır, aksi halde aşırı doz alma riski yüksektir.

BfR uzmanı Ehlers, “Özellikle saf kafein tozu problemlidir” diyor: “O kadar yoğun bir konsantrasyona sahiptir ki mutfak tartısıyla ölçmek neredeyse imkansızdır.” Güvenli miktar olan 200 mg (0,2 gram), yaklaşık bir tutam kadardır. Sadece bir veya iki çay kaşığı bile ölümcül olabilir.

Çocuklar ve Kafein
Çocuklar ve gençler için güvenli kafein miktarı vücut ağırlığına göre belirlenir: kilogram başına günde 3 mg kafein kabul edilebilir bir sınırdır.

Küçük çocuklar genellikle kafeini çikolatadan alır. Ancak bir çocuğun şekerlemelerden tehlikeli miktarda kafein alabilmesi için çok kısa sürede aşırı miktarda tüketmesi gerekir.

Ehlers, “Örnek olarak 17 kg ağırlığındaki 4 yaşında bir çocuğu ele alalım: yaklaşık 50 mg kafein tüketebilir” diyor. Bu miktar, 2,5 paket sütlü çikolata veya yarım litre koladaki kafeine denktir. “Tabii ki bu bir öneri değil (özellikle yüksek şeker içeriği nedeniyle), sadece kafein açısından güvenli olan miktarı gösteriyor.”

Enerji içeceklerindeki kafein miktarı kahveyle benzerdir. 250 ml’lik bir kutu ortalama 80 mg kafein içerir. Dolayısıyla bir genç için sadece 3 kutu içmek güvenli sınırı aşmak için yeterlidir.

Ehlers uyarıyor: “Enerji içeceklerini alkolle karıştırmak etkileri şiddetlendirebilir. Hem kafein hem de alkol kardiyovasküler sistemi etkiler ve kalp ritim bozukluklarına yol açabilir. İkisi bir araya geldiğinde bu olumsuz etkiler daha da artabilir.”

Kaynak. SciTechDaily
Haber Veriyoruz