Dijital Filtreler: Gerçekten Sesimizi Kim Duyuyor?

Dijital Filtreler: Gerçekten Sesimizi Kim Duyuyor?

Bugün sosyal ağlarda milyonlara hitap etmek isteyen biri, çoğu zaman yalnızca birkaç yüz kişiye ulaşabiliyor. Paylaşımınız binlerce kişiye açık olsa da, ekranda gördüğünüz rakamlar çoğunlukla 200–300 beğeni, birkaç yüz gösterim ile sınırlı kalıyor. İnsan ister istemez kendine soruyor: “Bu bir kamera şakası mı?”

Aslında bu durum bir şaka değil, bilinçli işleyen bir sistem. Sosyal medya platformları, içerikleri kendi belirlediği algoritmalara göre filtreliyor. Yani sizin paylaşımınız milyonlara ulaşabilecek potansiyele sahip olsa da, platform onu yalnızca küçük bir kesime gösteriyor. Daha fazla insana ulaşmak için ise reklam bütçesi ayırmanızı istiyor.

Aynı tablo Google’da da karşımıza çıkıyor. Dünyanın en popüler arama motoru olan Google, hangi sitelerin ilk sıralarda görüneceğini kendi kurallarına göre belirliyor. Bu kuralların adı SEO olsa da, özünde mesele aynı: kimin sesi büyütülecek, kimin sesi görünmez kılınacak?

Sorunun Kökeni: 30 Yıllık Bir Filtre Düzeni

İnternet ilk yayıldığında “özgür bilgi çağı” olarak tanıtıldı. Ancak gerçekte, daha en başından bilginin kontrolü planlanmıştı. Bağımsız düşünen, eleştirel yazan, sistemin çarkına uymayan sesler görünmez kılındı. Hakikati dile getirenler “yanlış yaptıkları” için değil, tam tersine doğru söyledikleri için filtrelendi.

Bugün milyonlarca içerik üretiliyor ama yalnızca bir kısmı öne çıkarılıyor. Ve bu seçim, nesnel değil; ticari ve politik hesaplarla şekilleniyor.

Çözüm Nerede?

Filtrelerin varlığı, sesini duyurmak isteyenleri tamamen çaresiz bırakmıyor. Kendi topluluklarını oluşturan, doğrudan okurla bağ kuran, bağımsız platformlar kuran kişiler bu bariyerleri aşabiliyor. Çünkü uzun vadede algoritmalar değişse de, hakikatin kalıcı etkisi değişmiyor.

✍️ Bu yazı “Haber Veriyoruz” okurları için bilgi amaçlıdır. Amacımız, dijital çağda görünmez hale getirilen bu filtre mekanizmalarını tartışmaya açmak ve bağımsız seslerin önemine dikkat çekmektir.

Kaynak ChatGBT
haber Veriyoruz