Bilim İnsanları And Dağları’nda Yaklaşan Su Krizi Konusunda Uyarıyor

90 Milyon Kişi Tehlikede: Bilim İnsanları And Dağları’nda Yaklaşan Su Krizi Konusunda Uyarıyor

Su Kaynağı Alarm Veriyor

And Dağları’ndaki buzullar her yıl 0,7 metre incelerek endişe verici bir hızla küçülüyor. Bu erime oranı, küresel ortalamanın %35 üzerinde. Bu hızlı kayıp, buzul sularına bağımlı yaklaşık 90 milyon insanın su teminini tehdit ediyor. Bilim insanları, iklim değişikliğinin bu kritik su kaynağını istikrarsızlaştırdığını ve mevcut karbon emisyonu azaltma çabalarının yetersiz kaldığını vurguluyor.

And Dağları’ndaki buzulların erimesi, 90 milyon insanın su kaynaklarını tehdit ediyor. Acil iklim önlemleri alınmazsa, 2100 yılına kadar buzulların neredeyse tamamen yok olabileceği belirtiliyor.

UNESCO’nun İlk “Dünya Buzul Günü”nde Çarpıcı Uyarılar

UNESCO tarafından 21 Mart 2025’te Paris’te düzenlenen ilk “Dünya Buzul Günü” etkinliğinde, Sheffield Üniversitesi’nden bilim insanları, And Dağları’ndaki buzulların hızla geri çekilmesinin Güney Amerika’da 90 milyon insanın su kaynaklarını tehdit ettiğini açıkladı.

Arjantin, Şili, Bolivya, Peru, Ekvador ve Kolombiya’yı kapsayan And Dağları’nın yüksek kesimlerindeki bu buzullar, içme suyu, hidroelektrik enerji üretimi, tarım, sanayi ve hayvancılık için hayati önem taşıyan tatlı su kaynakları sağlıyor.

Etkinlikte, Sheffield ve Newcastle üniversitelerinden araştırmacıların ortak hazırladığı “And Su Kulelerinin Geleceği” başlıklı politika belgesi sunuldu. Raporda, buzul geri çekilmesinin su kaynaklarını azalttığı ve bölgedeki toplulukların su ve gıda güvenliği için giderek büyüyen bir tehdit oluşturduğu vurgulandı.

Buzullar Küresel Ortalamadan %35 Daha Hızlı Eriyor

And buzulları her yıl 0,7 metre inceliyor ki bu, küresel ortalamanın %35 üzerinde bir erime hızı anlamına geliyor. En kötü senaryolara göre, Tropikal Andlar bölgesindeki buzulların neredeyse tamamı yok olabilir, dağ silsilesinin diğer kısımlarında ise buzul örtüsünün yarısından fazlası kaybedilebilir.

İklim Değişikliği Buzul Çekilmesini Tetikliyor

Sheffield Üniversitesi Coğrafya ve Planlama Bölümü’nden Dr. Jeremy Ely şunları söyledi:
“Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) ilk raporu 1990’da yayınlandı, ancak o zamandan beri iklim değişikliğine yol açan küresel karbon emisyonlarını azaltmak için çok az şey yapıldı. Bizim raporumuz, bilim insanlarının yıllardır öngördüklerinin artık gerçekleşmekte olduğunu gösteriyor. Milyonlarca insanın su kaynağı olan buzulları korumak istiyorsak acilen harekete geçmeliyiz.”

İklim değişikliği, hava sıcaklıklarını yükselterek Andlar’da daha sık ve şiddetli aşırı hava olaylarına, kar yağışının azalmasına ve kuraklıkların artmasına neden oluyor. Tüm bu faktörler, And buzullarının bir su kaynağı olarak istikrarını ve bu kaynağa bağımlı insanların güvenliğini tehdit ediyor.

2000’den Sonra Buzul Kaybı Hızlandı

Raporda, son yıllarda buzullardaki küçülmenin hızlandığı ve 2000 yılından sonra görülmemiş bir erime oranına ulaşıldığı belirtiliyor. Bu durum, küresel çapta artan sera gazı emisyonlarıyla örtüşüyor.

2015 Paris Anlaşması’nda ülkeler, küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlandırma taahhüdünde bulunmuştu. Ancak bu hedef, 2024’te birkaç ay boyunca zaten aşıldı. Son projeksiyonlar, 2°C’nin üzerinde bir ısınma senaryosu halinde And Dağları’ndaki buzulların 2100 yılına kadar tamamen veya neredeyse tamamen yok olabileceğini gösteriyor.

Su Kaynaklarının Etkin Yönetimi Şart

Rapor, küresel karbon emisyonlarının azaltılmasının yanı sıra, değişen insan ve doğal sistemlerin yol açtığı arz-talep dengesizliklerine karşı su kaynaklarının etkin yönetilmesinin de gerekli olduğunu vurguluyor.

Buzullar küçüldükçe su arzı azalacak ve birçok ülke, barajlar gibi büyük su depolama altyapıları inşa ederek bu sorunu hafifletmeye çalışacak. Ancak bu tür projeler büyük yatırımlar gerektiriyor ve iklim değişikliğinin etkilerine en açık olan yoksul ülkeler bu maliyeti karşılayamayabilir.

Dr. Ely uyarıyor:

“Andlar’daki buzul kaybı acil önlem gerektiriyor, çünkü bu durum buzullardan beslenen nehirlerin aşağısında yaşayan toplulukların ve büyük şehirlerin tatlı su kaynakları üzerindeki stresi artıracak. Yüzyılın sonuna kadar Andlar’da sıcaklıkların 4,5°C’ye kadar çıkabileceği öngörülürse, iklim değişikliğinin riskleri milyonlarca insanın su ve gıda güvenliğini tehdit edecek. Şimdiye kadar konulan tüm hedefler kaçırıldı ve başarısız oldu. Buzulları korumanın tek yolu, karbon emisyonlarını kökten azaltmaktır. Durum ciddi ve iklim değişikliğinin etkilerine en açık topluluklar için anlamlı bir fark yaratmak ancak küresel işbirliğiyle mümkün olacak.”