Fizikçiler, Gerçekliğin Temellerini Sarsabilecek Yeni Bir Kuantum Paradoksu Keşfetti.
Bilim insanlarının ortaya koyduğu yeni bir kuantum paradoksu, bildiğimiz anlamdaki gerçekliğin temellerinin sarsılmasına neden olabilir.
Gerçeklik konusunda herkesin az çok bir fikri bulunuyor. Günlük yaşamımızda sık sık “Hayatın gerçeği bu” ya da “gerçek dünyaya dön” gibi cümleler duyuyoruz. Yeni bir kuantum paradoksuna göre gerçeğin ne olduğundan çok da emin olmamak gerekiyor.
Eric Cavanti ve ekibi, en temel bilimsel teorilerden ikisini, Einstein’in görelilik teorisi ile bir araya getirdi. Sonunda ortaya gerçeklik algısını tamamen sarsabilecek bir başka kuantum paradoksu ortaya çıktı.
Kuantum, sağduyuya karşı
Öncelikle şu üç ifadeye bakalım:
Birisi bir şeyin olduğunu görmüşse, o şey gerçekten olmuştur.
Serbest, ya da en azından istatistiksel olarak rastgele seçimler yapmak mümkündür.
Bir mekanda yapılan bir seçim, uzaktaki bir olayı aynı anda etkileyemez.
Bu üç temel fikir de pek çok kişi tarafından kabul ediliyor. Bunların arasında fizikçiler de yer alıyor. Nature Physics’de yayımlanan yeni makale ise bu durumun farklı olabileceğini öne sürüyor. Makaleye göre bu önermelerin hepsi birden doğru olamaz.
Kuantum fiziği bize hiçbir zaman için kesin bir şey söylemez. “Parçacık nerede?” diye sorduğumuzda bize parçacığın, gözlemlendiğinde olabileceği yerlere dair olasılıklar verir. Burada bile “parçacık %37 ihtimalle A bölgesinde” gibi bir önerme yoktur, önerme “A bölgesine bakarsak parçacığı görme ihtimalimiz %37’dir.” şeklinde olur. Alanın öncülerinden Niels Bohr’a göre “pozisyon” gibi fiziksel özellikler, ölçümlenene kadar yoktur.
Gerçeklik aynı anda olur mu?
1935 yılında Einstein, Podolsky ve Rosen yayınladıkları bir çalışmada gerçeklikte kuantum mekaniklerinin gösterdiğinden fazlasının olması gerektiğini söyledi. Zira aynı anda iki farklı ölçümü yapmak mümkün olmadığı için aynı anda iki fiziksel özellik birden gerçek olamazdı.
1964 yılında ise Kuzey irlandalı fizikçi John Bell, daha farklı ölçümler kullanılması halinde Einstein’ın argümanının çöktüğünü ortaya çıkardı. Ortalama sonuçlar ölçümlerle tahminlenemezdi. Bu da Bohr’un haklı olduğunu düşündürüyordu.