YSK – siyaset ve dava süreçleri.

Temel Terimler ve Hukuki Çerçeve

YSK (Yüksek Seçim Kurulu), seçimlerle ilgili nihai denetim ve karar merciidir. Anayasa ve Seçim Kanunu çerçevesinde yetkilidir.

Tam kanunsuzluk: Bir işlem veya kararın yasa, anayasa gibi temel hukuk kurallarına tamamen aykırı olması durumu. YSK kararlarında “tam kanunsuzluk” gerekçesiyle iptal talebi gündeme getirilebiliyor.

Seçim kurulları ve sınırları: YSK kararlarına karşı “seçim kurulları” aracılığıyla itiraz yolları açılmıştır. Ancak siyasi partilerin iç kongreleri gibi süreçlerde seçim kurullarının yetkileri sınırlı olarak kabul ediliyor.

Yetki çekişmesi (görevsizlik iddiası): Mahkemeler hangi davaya bakabilir, hangi davalar YSK’nin görev alanındadır; bu sınırlar davalarda sıkça tartışılıyor.

Güncel Davalar & Süreçler

CHP’nin İstanbul İl Kongresi ve “Durdurma Kararı” Tartışması

24 Eylül 2025’te İstanbul 45. Asliye Hukuk Mahkemesi, CHP İstanbul İl Kongresi’nin yapılmaması için yürütmenin durdurulması talebinde bulundu.

Mahkeme kararında, “verilen tedbir kararı uygulanmadan kongrenin devam etmesi mahkeme kararına aykırıdır” ifadesi kullanıldı.

Ancak aynı gün YSK, olağanüstü toplantı yaparak “başlamış olan kongre süreci durdurulamaz; kongre devam edecek” kararı aldı.

YSK’nın gerekçesinde Anayasa’nın 79. maddesine atıf yapılarak seçim hukukuna ilişkin düzenlemelerde başlamış sürecin durdurulamayacağı ifade edildi.

Bu durumda, YSK ile Asliye Hukuk Mahkemesi arasında bir “rejim çatışması” olarak değerlendirilen çekişme ortaya çıktı.

CHP’nin Olağanüstü Kurultayı & “Tam Kanunsuzluk” İtirazları

CHP’nin 21 Eylül 2025’te yapılması planlanan 22. Olağanüstü Kurultayı’na yönelik “iptal ve tam kanunsuzluk” talepleri YSK tarafından reddedildi.

YSK kararı: Kurultayın kesinleştiğini ve itirazların kabul edilemez olduğunu bildirdi.

CHP’nin 38. Olağan ve 21. Olağanüstü Kurultaylarının İptali Davası

Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, 4-5 Kasım 2023’teki 38. Olağan Kurultay ile 6 Nisan 2025’teki 21. Olağanüstü Kurultay’ın iptali talebiyle açılan davada duruşmalar devam ediyor.

Davada, YSK’nın kongre süreçlerine ilişkin içtihatları, görevsizlik itirazları, seçim kurulu işlemleri ve parti tüzüğü normları gibi çok sayıda hukuki argüman gündeme geliyor.

Tartışmalı Noktalar / Eleştiriler & Hukuk Düzeni Sorunları

Yargı ile Seçim Hukuku arasındaki sınırlar karışıyor

Bazı yorumlara göre, siyasi partilerin iç işleyişi (kongreler, çekişmeli üyelik kararları vb.) medeni hukuk kuralları ile siyasi parti hukukunun karışmasıyla “seçim kurulu dışı” davalara yargı müdahalesi artıyor.

“YSK yetki gaspını meşrulaştırıyor mu?” başlıklı analizde, YSK’nın seçim dışı süreçlere müdahale etme eğiliminde olduğu eleştiriliyor.

“Mutlak butlan” kavramı tartışmaları

“Mutlak butlan”, işlemin baştan yok hükmünde olması demektir. CHP’nin 38. Kurultay kararlarının bu gerekçeyle iptali talebi gündeme geldi.

Ancak AK Parti’nin YSK temsilcileri, “mutlak butlan siyasi parti kongrelerinde alışılmış bir uygulama değildir; YSK kararı mahkeme tarafından bozulamaz” açıklaması yaptı.

Yetki ve görev karmaşası

Asliye hukuk mahkemelerinin siyasi parti kongrelerinin iptali ya da kararlara müdahalesi “görev açısından” eleştiriliyor: bazı çevrelere göre bu tür davalar aslında seçim hukukuna ait ve YSK yetkisinde olmalı.

YSK’nın gerekçeli kararında, seçim kurullarının “seçim günü ve sonrası işlemlerle sınırlı yetkisi” olduğu, kongre öncesi işlemlerle ilgili itirazların adli yargı mercilerine ait olduğu belirtiliyor.

Demokrasi & meşruiyet soruları

Bazı hukukçular ve yorumcular, siyasi partilerin iç organlarına yargı yoluyla müdahale edilmesinin demokratik temsile zarar vereceğini savunuyor.

Eleştirmenler, bu sürecin “yargı aracılığıyla siyasetin şekillendirilmesi” yönünde bir eğilimi destekleyebileceği görüşünde.

Haber Veriyoruz