Poşetsiz Ekmeklerde E920-E921 (Strein) maddesi var mı?

Etiketi olmayan “açık ekmek” karşısında insan yine de içi rahat olsun istiyor.

Aşağıdaki noktalar, Türk mevzuatına ve resmî açıklamalara dayalı olarak, poşetsiz ekmeğin E 920 (sistein) içermeme güvencesini nasıl sağladığını ve sizin neler yapabileceğinizi özetliyor:

Mevzuat ne diyor?

Türk Gıda Kodeksi’nin açık hükmü: “Ekmek, tam buğday unlu ekmek, tam buğday ekmeği, kepekli ekmek ve ekşi hamur ekmeklerinde E 920 dahil hiçbir katkı maddesinin kullanılmasına izin verilmemektedir.”
Domuz kaynaklı veya insan saçından elde edilen sisteinin ithalatı da kullanımı da ayrıca yasak.

Yani hukuken “normal somun”, tam buğday, kepekli, ekşi mayalı vb. ekmeklerde E 920 bulunamaz; açık ya da kapalı satılması fark etmez.

Etiketsiz ekmekte güvence mekanizması

Adım Açıklama Nasıl uygularsınız?

Fırın türünü seçin Belediye/Halk Ekmek, fırın ruhsatı olan pastaneler ve market içi fırınlar, Tarım ve Orman Bakanlığı denetim listesinde yer alır. Poşetsiz de satsalar denetim altındadır; ruhsatını görebilirsiniz.
“Üretici işareti” arayın Tebliğe göre ambalajsız ekmeklerin kasasında, tezgâhında ya da üzerinde üretici adı–gramaj etiketi bulunabilir. Etiketi görün / sorarak isteyin.
Katkısız beyanı Fırın katkısız veya tam buğday ekmeği satıyorsa bunu yazmak zorunda; aksi hâlde idari yaptırım uygulanır. “Katkısız” ibaresini veya tam buğday–kepek tabelasını arayın.
Alo 174’e şikâyet Katkı şüphesi, kirli tezgâh, eksik bilgi gördüğünüzde 174 hattına şikâyet edebilirsiniz. Fırın adı–adresini verip “E 920 şüphesi” deyin; numune alınıp laboratuvarda incelenir.
Helal/Vegan sertifikası (opsiyonel) Bazı zincir fırınlar veya paketli somun üreticileri bu logoları kullanır; E 920 kaynağının bitkisel/fermantasyonla olduğunun belgesidir. Poşetli ürünlerde arayın; açık ekmekte belgeyi fırından isteyebilirsiniz.

Pratik gözlemler
Aşırı esnek, sakız gibi iç doku ve çok yoğun beyaz renk, hamura “un düzenleyici” katıldığının (E 300 askorbik asit dâhil) işareti olabilir; fakat E 300 (yasal) ile E 920 (yasak) ayırt edilemez.
Süngerimsi ama hemen bayatlamayan ay çöreği, poğaça, sandviç ekmekleri vb. “ekmek çeşitleri” ambalajlı satılmak zorundadır. Bunlarda katkı maddesi serbesttir; etikette E 920, E 910, E 921 kodlarını arayın.

“Domuz kılı ekmeğe karışıyor” endişesinin bugünkü karşılığı
Yasak hükümleri 2013’ten sonra sıkılaştı; bugün sıradan somun ekmeğinde domuz/faal sistain kullanılması hem yasadışı hem kolayca tespit edilebilir.
İthal hazır karışım (premiks) kullanan özel butik fırınlar teorik risk oluşturur; ancak denetimde yakalanmaları hâlinde yüksek para cezası ve ürün toplatması söz konusu olur.

Ne yapmalı?

1. Günlük somununuzu belediye fırını, kooperatif, yerel ruhsatlı fırından alın.
2. “Ekşi maya / tam buğday” tercih ederseniz hem katkı ihtimali sıfıra iner hem lif kazanırsınız.
3. Şüphe hâlinde hem fırına sorun (“E 920 içeren hazır karışım kullanıyor musunuz?”) hem de Alo 174’e bildirin; denetim sonucu tarafınıza iletilir.

Türkiye’de poşetsiz somun ekmeğinize E 920 katılması mevzuata aykırı ve pratikte denetime açık. Etiket olmasa da: fırın ruhsatı, üretici işareti, Alo 174 hattı ve yasak hükmü sizin sigortanızdır. İçiniz hâlâ rahat değilse tam buğday/ekşi maya ekmeğe yönelin — kanunen katkısız olmak zorunda.

Haber Veriyoruz