Mars’ta Yaşam İçin Yeni Umut.

Mars’ta Yaşam İçin Yeni Umut: Çalışma, Sıvı Su İçin Elverişli Koşulların Hâlâ Var Olduğunu Ortaya Koyuyor.

*University of Arkansas – 25 Temmuz 2025*

Mars Yüzeyi

Yeni bir araştırma, tuzlu su çözeltilerinin (brin) belirli mevsimsel dönemlerde eriyen kırağı sonucu Mars’ta geçici olarak oluşabileceğini gösteriyor. Bu bulgu, gezegenin kuraklığına dair uzun süredir devam eden inanışları sarsarken, yaşam arayışında yeni olasılıkların kapısını aralıyor.

Brinler Üzerine Yapılan Araştırma, Kırağıyla Kaplı Bölgelerin Gelecekteki Mars Yaşanabilirliği ve Astrobiyolojik Keşifler İçin En Umut Verici Adaylar Olduğunu Gösteriyor

Mars’ın sert, soğuk ve aşırı kurak koşulları nedeniyle bilim insanları, gezegenin yüzeyinde sıvı suyun var olamayacağını uzun süredir düşünüyordu. Oysa sıvı su, bildiğimiz yaşamın temel bileşenlerinden biri. Mars’ta sıvı suyun varlığına dair en güçlü ihtimal, saf sudan çok daha düşük sıcaklıklarda bile sıvı halde kalabilen tuz bakımından zengin çözeltiler olan brinlerde yatıyor. Ancak bu brinlerin gerçekten Mars koşullarında oluşup oluşamayacağı belirsizliğini koruyordu.

University of Arkansas Uzay ve Gezegen Bilimleri Merkezi’nde doçent araştırmacı olan Vincent Chevrier, tam da bu soruyu 20 yıldır araştırıyor. Şimdi ise bir cevabı olduğuna inanıyor: “Evet, oluşabilirler.”

Chevrier, bu bulgularını Nature Communications Earth and Environment dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmada paylaştı ve Mars’ta sıvı brinlerin gerçekten oluşabileceğine dair ikna edici bir kanıt sundu.

20 Yıllık Bir Araştırma Serüveni Chevrier, Mars’taki Viking 2 iniş alanından alınan meteorolojik verileri bilgisayar modellemesiyle birleştirerek, brinlerin kış sonu ve ilkbahar başlarında eriyen kırağı sayesinde kısa bir süreliğine oluşabileceğini ortaya koydu. Bu bulgu, Mars’ın yüzeyinde hiç sıvı su bulunmadığı varsayımını sorgularken, benzer süreçlerin özellikle orta-yüksek enlemlerdeki kırağı bulunan diğer bölgelerde de gerçekleşebileceğini gösteriyor.

Chevrier, veri olarak Viking 2’yi seçmesinin nedenini şöyle açıklıyor: “Mars’taki kırağıyı açıkça gözlemleyen, tanımlayan ve karakterize eden tek görev bu oldu.” Mars’ta kırağının erimesi, sıvı brin bulma şansını artırıyor. Ancak bir sorun var: Mars’ın atmosferik koşulları nedeniyle kırağı genellikle hızla süblimleşiyor (doğrudan katı halden gaz haline geçiyor) ve sıvı halde kalmıyor.

Ancak Chevrier, Viking 2 verilerini ve Mars İklim Veritabanı’ndan elde edilen bilgileri inceleyerek, kış sonu ve ilkbahar başlarında brin oluşumu için uygun koşulların kısa bir süreliğine sağlandığını tespit etti. Özellikle, Mars’ta bir ay süren (yaklaşık iki Dünya ayı) bir dönemde, günün iki farklı saatinde (sabahın erken saatleri ve öğleden sonra geç vakit) ideal koşullar oluşuyor.

Brinler Ne Zaman ve Nerede Var Olabilir?

Mars’ta bol miktarda tuz bulunuyor ve Chevrier, perkloratların brin oluşumu için en uygun tuzlar olduğunu düşünüyor, çünkü bunların çok düşük ötektik sıcaklıkları (tuz-su karışımının erime noktası) var. Örneğin, kalsiyum perklorat brini -75°C’de katılaşıyor, Mars’ın ekvator bölgesindeki ortalama yüzey sıcaklığı ise -50°C. Bu da, kalsiyum perklorat brininin sıvı kalabileceği bir bölge olabileceğine işaret ediyor.

Mevcut verilere dayanan modelleme, kış sonu ve ilkbahar başlarında günde iki kez, yaklaşık -75°C civarında bir sıcaklık penceresinin oluştuğunu doğruladı. Günün diğer saatlerinde ise ya çok sıcak ya da çok soğuk olduğu için brin oluşumu mümkün değil.

Chevrier’in bulguları, brinlerin kesin kanıtı olmasa da, küçük miktarlarda ve periyodik olarak var olabileceklerine dair güçlü bir argüman sunuyor. Geçmiş veya gelecekteki bir iniş aracı tarafından kalsiyum perklorat brininin doğrudan tespit edilmesi durumunda bile, bunlar büyük miktarlarda olmayacak. Zira Mars regolitinde kalsiyum perklorat oranı yalnızca %1 civarında ve Mars’ta oluşan kırağı da bir milimetreden çok daha ince. Dolayısıyla, insan yaşamını destekleyecek kadar su üretmesi pek mümkün görünmüyor.

Ancak bu, çok daha soğuk ve kurak bir gezegene adapte olmuş yaşam formlarının var olamayacağı anlamına gelmiyor.

Chevrier, brinlerin bilinen koşullar altında oluşabileceğini görmekten memnun ve daha fazla doğrulama bekliyor. Çalışmasının sonunda şu ifadelere yer veriyor:

“Brin oluşumu ile mevsimsel kırağı döngüleri arasındaki güçlü korelasyon, geçici su aktivitesinin en olası olduğu dönemleri işaret ediyor. Bu da gelecekteki astrobiyolojik araştırmaların planlanmasına rehberlik edebilir.

Hygrometre (havadaki nemi ölçen cihaz) ve kimyasal sensörlerle donatılmış robotik iniş araçları, bu mevsimsel pencereleri hedef alarak brin oluşumunu doğrudan tespit edebilir ve bu sıvıların ne kadar süre dayandığını belirleyebilir.”

Kaynak. SciTechDaily
Haber Veriyoruz