İsrail‑İran Savaşı, ABD ve Türkiye, Avrupa Sessizliği

Mühürlenen Zihinler: İsrail‑İran Savaşı, ABD ve Türkiye, Avrupa Sessizliği

1. İsrail‑İran Çatışmasının Başlaması
13 Haziran 2025’te İsrail, “Operation Rising Lion” adı verilen kapsamlı bir hava saldırısı düzenleyerek İran’ın Natanz ve İşfahan başta olmak üzere nükleer altyapısına, komutanlarına ve bilim insanlarına saldırdı. Resmî açıklamalara göre yaklaşık 78 kişi öldü, 300’den fazla yaralı var .
Aynı gece İran, 150’den fazla balistik füze ve 100’den fazla İHA ile misillemede bulundu. İsrail, 3 ölü, 40’tan fazla yaralı olduğunu doğruladı .

2. ABD’nin Rolü
ABD, füze savunma sistemleri ve savaş gemileriyle İsrail’e destek verdi; ancak doğrudan saldırılara katılmadığını öne sürüyor .
Öte yandan bazı ABD içi muhafazakâr kanatlar, Trump’ın “Amerika İsrail’in savaşına dahil olmasın” görüşünü savunuyor. Tucker Carlson newsletter itibarıyla, “Amerika İsrail’e destek vermemeli” çağrısı yapılıyor .

3. Türkiye’nin Politikası
Erdoğan, “İsrail’in Gazze’de savaş suçu işlediğini” belirterek eleştirel bir dil kullanıyor; 2023’ten bu yana şiddetli tepki gösteren Ankara, büyükelçileri geri çekti, askeri işbirliklerini askıya aldı .
Ancak diplomatik gerilimlere rağmen ticari ilişkiler devam ediyor; Katar örneğinde olduğu gibi Türkiye bölgede arabuluculuk kapasitesini yeniden kurmaya çalışıyor .
Yine de iç siyasette destek tabanını canlı tutmak için güçlü söylemler tercih ediliyor, “Filistin davası” söylemi öne çıkarılıyor .

4. Avrupa’nın Durağanlığı ve Kısmi Eleştirileri
Birleşik Krallık, Hollanda gibi ülkeler İsrail’e sınırlı destek açıklarken; İspanya, İsviçre, Meksika gibi ülkeler “uygunsuz güç kullanımı” konusunda uyarıda bulunuyor .
Ancak esas itibarıyla AB yönetimleri krizi “diplomasi yanlısı” tutumla yönetiyor; İsrail’e karşı yaptırımlar ya da güçlü kınama iradesi zayıf. AB-Türkiye ilişkilerindeki benzer politik stratejiler bu tutumda belirleyici oluyor .

5. Ne Anlama Geliyor?
1. Adalet kaybı: Masum sivillerin hedef alınması, teknolojiyle donanmış ama bilinçle yoksun toplumların dramıdır.
2. Türkiye’nin durumu: Erdoğan yönetimi, popülist söylemle hem içeride hem dışarıda pozisyon almayı hedefliyor ama fiilen kırılgan diplomatik bir pergelde.
3. Avrupa’nın tepki eksikliği: Küresel gaz hırsları, stratejik çıkarlar ve iç siyasi hassasiyetler, net bir vicdani/siyasi tavır yerine tebârüzlü ve kaypak tutum mimarlıyor.

Haber Veriyoruz