İnsanın korkularının dip noktası nedir?

Korkunun en büyük sebebi suçluluksa neden suç işliyor?

Tem 6, 2025

1. Korkunun Dip Noktası: “Varoluşsal Çıplaklık”

Korkunun en temelinde, insanın “yok olma” tehdidi yatar. Bu, sadece fiziksel ölüm değil, aynı zamanda:

Anlamın yitiminden korku (Absürtlük duygusu, Camus’nün dediği gibi),
Reddedilme/terkedilme korkusu (Sosyal varlık olarak “yok sayılma” tehdidi),
Kontrolü kaybetme korkusu (Kaosun içinde erime duygusu).

Psikanalist Erich Fromm, bu temel korkuyu “insanın doğadan kopuşunun bedeli” olarak açıklar: Bilinçli bir varlık olmanın verdiği yalnızlık ve belirsizlik, varoluşsal kaygıyı doğurur.

2. Suçluluk ve Korkunun Kısır Döngüsü

A. Neden Suçluluk Korkunun Kaynağıdır?

Süperego’nun Baskısı (Freud): İçselleştirilmiş toplumsal kurallar, ihlal edildiğinde suçluluk duygusuyla “ceza” verir. Bu da bilinçaltında “yakalanma/değersizleşme” korkusuna dönüşür.
Ahlaki Çatışma: Kierkegaard’ın dediği gibi, “Suçluluk, özgürlüğün baş dönmesidir”. İnsan seçim yaparken hata yapabileceğini bilir ve bu belirsizlik korkuyu besler.

B. Peki Neden Suç İşliyoruz?

Bilinçaltı Kendini Sabote Etme:
- Suç işleyen kişi, bazen cezayı hak ettiğine inanır (Örneğin, çocukken “kötü” damgası yiyen biri, bilinçaltında bu rolü sürdürür).
- Freud buna “suçluluk ihtiyacı” (need for punishment) der.
Özgürlük İllüzyonu:
- Suç, bir tür “Ben güçlüyüm” yanılsamasıdır. Örneğin, hırsızlık yapan biri, kuralları çiğneyerek korktuğu sistemin üstünde olduğunu hayal eder.
Varoluşsal İsyan:
- Albert Camus’nün “Başkaldıran İnsan”ında anlattığı gibi, suç bazen absürt bir dünyaya meydan okumadır. (“Tanrı yoksa her şey mubah mı?” sorusu gibi).
Narsisistik Kırılganlık:
- Suç işleyen bazı insanlar, kırılgan benliklerini (“Değersizim”) agresif eylemlerle örtbas eder. Bu bir sahte güç gösterisidir.

3. Korku-Suçluluk-Suç Üçgenini Kırmak İçin Ne Yapmalı?

Kabul ve Sorumluluk: Carl Rogers’ın dediği gibi, “Kendini olduğun gibi kabul etmek”, suçluluk döngüsünü kırar.
Eylemin Kök Nedenini Sorgulamak: “Bu suç bana neyi unutturuyor? Hangi boşluğu dolduruyor?” diye sormak.
Telafi Mekanizmaları: Suçluluk duygusu, ancak affedilme veya tamir etme yoluyla hafifler. Örneğin, vicdan azabı çeken biri, yaptığı hatayı düzeltmek için çaba gösterdiğinde özgürleşir.

Sonuç: Korkunun ve Suçun Anlamı

Korkunun dibi, insanın kendi sınırlarıyla yüzleşmesidir. Suç işlemek ise, bu sınırlara çocuksu bir isyandır. Ancak gerçek cesaret, korkuyu inkâr etmek değil, “Buna rağmen” seçimler yapabilmektir.