İnsanı canı bu kadar ucuz olmamalı.

İnsan Hayatının Kutsallığı Üzerine Bir İnceleme: Neden Hiçbir Can “Ucuz” Değildir?

İnsanlık tarihi, canın kıymetini unutanların trajedileriyle doludur. Modern çağda dahi, bir insan hayatının basit çıkarlar uğruna nasıl harcanabildiğine tanık oluyoruz. Peki neden hâlâ “bir can” dediğimizde içimizde o derin ürperti hissetmiyoruz?

Varoluşsal Bir Yitim: Değerlerin Aşınması

Toplumların kolektif hafızası zayıfladıkça, insanlık onuru da aşınıyor. Tarih bize gösteriyor ki; bir toplum köklerinden, ahlaki temellerinden koptuğunda, en temel insani değer olan “can emniyeti” ilkesi yara alıyor. Bugün bir trafik kazasında, sokak ortasında ya da savaş alanlarında kaybettiğimiz her can, aslında hepimizin ortak insanlık mirasından çalınan bir parçadır.

Dini Perspektiften Ontolojik Bağ

Semavi dinlerin tamamında insan hayatının dokunulmazlığı vurgulanır. Kutsal metinler bize “Kim bir cana kıyarsa bütün insanlığı öldürmüş gibidir” derken, sadece ahlaki bir öğüt vermiyor, aynı zamanda varoluşsal bir gerçeği hatırlatıyordu. Yaradan’ın emaneti olan bu nefes, hangi inançtan olursa olsun, tüm insanlığın ortak paydasıdır.

Biyolojik ve Felsefi Temeller

Evrimsel biyoloji bize türümüzün hayatta kalma içgüdüsünü anlatırken, felsefe “yaşam hakkı”nı en temel etik ilke olarak sunar. Her insan:

Genlerinde taşıdığı milyonlarca yıllık yaşam mücadelesi
Beyninde barındırdığı eşsiz bilinç
Kalbinde taşıdığı sınırsız duygu potansiyeliyle
eşsiz bir evren taşır.

Güncel Toplumsal Yansımalar
Modern dünyada insan hayatına verilen değer paradoksal bir hal aldı:
Bir yanda organ nakli bekleyen hastalar için seferber olan toplumlar
Diğer yanda basit tartışmalarda birbirini öldüren bireyler
Bir tarafta milyonlarca lira harcanan tedaviler
Öte yanda iş cinayetlerinde kaybedilen emekçiler

Etik Sorumluluğumuz
Her insan:
Kendi varlığının başka varlıklarla ilişkisini kavramalı
Yaşamın kırılganlığının bilinciyle hareket etmeli
Karşılaştığı her canlıya “yaşam hakkı” perspektifinden bakmalıdır

Sonuç Yerine: Yaşam Kültürü İnşası

İnsanlık olarak yapmamız gereken:
✓ Can kavramını yeniden tanımlamak
✓ Toplumsal reflekslerimizi gözden geçirmek
✓ Eğitim sistemlerimizin merkezine yaşam saygısını yerleştirmek
✓ Hukuki sistemlerimizi can güvenliği odaklı yeniden yapılandırmaktır

Unutmayalım ki; bir toplumun medeniyet seviyesi, en güçsüz bireylerine gösterdiği saygıyla ölçülür. Yarın hesap gününde, bugün savunduğumuz her can, kendi insanlığımızın aynası olacaktır.

Haber Veriyoruz