Hafızayı Sessizce Yok Eden 200’den Fazla Gizli Protein

“Alzheimer Buzdağı: Hafızayı Sessizce Yok Eden 200’den Fazla Gizli Protein”

Nörodejenerasyon · Beyin Buzdağı · Demans · Ruh Sağlığı

Alzheimer’ın sadece plaklardan kaynaklanmayabileceği ortaya çıktı: Bilim insanları, beyni sessizce zarar veriyor olabilecek 200’den fazla gizli protein keşfetti. Kaynak: Shutterstock

Çığır açan bir çalışma, bilişsel gerileme yaşayan yaşlı sıçanların beyinlerinde, bilinen amiloid ve tau plaklarının ötesinde 200’den fazla yanlış katlanmış protein tespit etti.

Bu yeni keşfedilen proteinler, mikroskop altında görülen tipik kümeleri oluşturmuyor, bu da onları tespit etmeyi zorlaştırıyor ancak potansiyel olarak en az diğerleri kadar tehlikeli yapıyor. Bilim insanları, bu gizli moleküllerin beyin fonksiyonlarını daha önce gözden kaçan ince yollarla bozuyor olabileceğine inanıyor.

Alzheimer Protein Savaşında Yeni Bir Bakış

Uzun yıllardır Alzheimer araştırmaları büyük ölçüde iki zararlı protein üzerinde yoğunlaşmıştı: A-beta ve tau amiloidleri. Bu yapışkan maddelerin nöronlara zarar verdiği ve normal beyin aktivitesini engellediği biliniyor. Ancak yeni bir çalışma, bu proteinlerin yalnız hareket etmediğini gösteriyor.

Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki bilim insanları, yaşa bağlı bilişsel gerileme ile bağlantılı olduğu görülen 200’den fazla farklı yanlış katlanmış protein keşfetti.

Bu keşif, Alzheimer, demans ve diğer dejeneratif beyin hastalıklarından etkilenen milyonlarca yaşlı yetişkinde hafıza ve beyin fonksiyonlarını korumaya yönelik yeni tedavi seçeneklerinin önünü açabilir.

Amiloidlerin Ötesi: Yüzlerce Yanlış Katlanmış Protein

“Amiloidler, yanlış katlanmış protein birikimleridir. Büyük, belirgin ve mikroskop altında kolayca görülebilirler, bu yüzden dikkatimizi çekmeleri normal. Ancak şimdi gördüğümüz şey, amiloid şeklinde kümelenmeyen ama yine de beyin fonksiyonlarını etkileyen yüzlerce yanlış katlanmış protein,” diyor protein bilimci ve kimyager Stephen Fried. “Araştırmamız gösteriyor ki amiloidler sadece buzdağının görünen kısmı.”

Sonuçlar Science Advances dergisinde yayınlandı.

Fried ve ekibi, yaşlanan beyinlerde zihinsel berraklık ile bilişsel gerileme arasındaki moleküler farklılıkları anlamak için aynı koloniden gelen 17 adet 2 yaşındaki sıçanı inceledi. Yedi sıçan, hafıza ve problem çözme testlerinde kötü performans göstererek bilişsel gerileme yaşadığı kabul edilirken, 10 sıçan 6 aylık genç sıçanlar kadar iyi performans gösterdi.

Johns Hopkins Üniversitesi, 14 Temmuz 2025
Kaynak. SciTechDaily
Haber Veriyoruz