Gizemli Silverpit Krateri.

Dev Asteroit Kuzey Denizi’ne Çarparak 100 Metrelik Tsunami Yaratmış

Onlarca yıllık tartışmanın ardından bilim insanları, Kuzey Denizi’nin altındaki gizemli Silverpit Krateri’nin yaklaşık 45 milyon yıl önce devasa bir asteroit çarpması sonucu oluştuğunu nihayet doğruladı.

Silverpit Krateri’nin bir asteroit çarpması sonucu oluştuğu doğrulandı. Şoklu kristaller ve sismik veriler, bu olayın dev bir tsunami yarattığını kanıtlıyor.

Yeni veriler, köklü bir tartışmaya noktayı koydu
Onlarca yıldır bilim insanları, Kuzey Denizi’nin güneyindeki Silverpit Krateri’nin kökenini tartışıyordu. Yeni kanıtlar, bu yapının yaklaşık 43 ila 46 milyon yıl önce bir asteroit veya kuyruklu yıldız çarpmasıyla oluştuğunu gösteriyor.

Edinburgh’taki Heriot-Watt Üniversitesi’nden Dr. Uisdean Nicholson’ın liderlik ettiği ve Doğal Çevre Araştırma Konseyi (NERC) tarafından desteklenen araştırma ekibi, sismik görüntüleme, kayaç kesitlerinin mikroskobik incelenmesi ve sayısal modellemeyi bir araya getirerek Silverpit’in gerçek bir çarpma krateri olduğuna dair şimdiye kadarki en ikna edici durumu ortaya koydu. Bulguları yakın zamanda Nature Communications dergisinde yayımlandı.

Silverpit Krateri, Kuzey Denizi’nin deniz tabanının 700 metre altında, Yorkshire sahilinden yaklaşık 130 km uzakta yer alıyor. 2002’de keşfedildiğinden beri, 3 kilometre genişliğindeki bu yapı ve onu çevreleyen 20 kilometre genişliğindeki dairesel fay halkası, yoğun jeolojik tartışmaların odağı oldu.

Bazı araştırmacılar kraterin şeklinin, yüzeyin derinlerindeki tuz hareketlerinden veya volkanik süreçlerin neden olduğu deniz tabanı çökmesinden kaynaklanabileceğini öne sürdü. 2009’da yapılan gayri bir oylamada çoğunluk, çarpma hipotezini reddetmişti. Ancak yeni kanıtlar onların hatalı olduğunu gösterdi.

160 metrelik asteroit Kuzey Denizi’ne çarptı
Heriot-Watt öncülüğündeki ekip, yeni elde edilen sismik görüntüleme verilerini ve deniz tabanı altından gelen kanıtları kullanarak çarpma teorisini kanıtladı.

Dr. Nicholson, “Yeni sismik görüntüleme bize kraterin benzeri görülmemiş bir görünümünü verdi. Bölgedeki bir petrol kuyusundan alınan numuneler, ayrıca krater tabanıyla aynı derinlikte nadir ‘şoklu’ kuvars ve feldspat kristalleri ortaya çıkardı. Bunları bulmakta son derece şanslıydık – gerçek bir ‘samanlıkta iğne’ arayışı. Bunlar, çarpma krateri hipotezini şüphe götürmez biçimde kanıtlıyor çünkü sahip oldukları yapı, yalnızca aşırı şok basınçlarıyla oluşabilir” dedi.

100 metrelik tsunami
Dr. Nicholson, “Kanıtlarımız, 160 metre genişliğindeki bir asteroidin deniz tabanına batıdan dar bir açıyla çarptığını gösteriyor. Dakikalar içinde, 1.5 kilometre yüksekliğinde bir kaya ve su perdesi oluşturdu, bu daha sonra denize çökerek 100 metreden (330 feet) yüksek bir tsunami yarattı” açıklamasını yaptı.

‘Gümüş kurşun’ bulundu
Imperial College London’dan Profesör Gareth Collins, 2009’daki Silverpit Krateri tartışmasında yer almıştı ve yeni çalışma için sayısal modelleri sağladı.

Profesör Collins, “Her zaman çarpma hipotezinin en basit açıklama olduğunu ve gözlemlere en uygun teori olduğunu düşünmüştüm. Nihayet ‘gümüş kurşunu’ bulmak çok tatmin edici. Artık, inanılmaz yeni verileri kullanarak çarpmaların gezegenleri yüzeyin altında nasıl şekillendirdiğini öğrenmek gibi heyecan verici işe koyulabiliriz; bu, diğer gezegenlerde yapılması gerçekten zor bir şey” dedi.

Nadir ve olağanüstü korunmuş
Dr. Nicholson, “Silverpit, nadir ve olağanüstü derecede iyi korunmuş bir hiperhız çarpma krateridir. Bunlar nadirdir çünkü Dünya çok dinamik bir gezegendir – levha tektoniği ve erozyon, bu olayların neredeyse tüm izlerini yok eder. Karada yaklaşık 200 doğrulanmış çarpma krateri var ve okyanus tabanının altında yalnızca 33 tanesi tespit edilmiş durumda. Bu bulguları, asteroit çarpmalarının gezegenimizi tarih boyunca nasıl şekillendirdiğini anlamak ve gelecekte bir asteroit çarpışması olursa ne olabileceğini tahmin etmek için kullanabiliriz” ifadelerini kullandı.

Silverpit’in bir çarpma krateri olarak doğrulanması, onu dinozorların kitlesel yok oluşuyla bağlantılı Meksika’daki Chicxulub Krateri ve yakın zamanda bir çarpma alanı olarak doğrulanan Batı Afrika açıklarındaki Nadir Krateri gibi yapıların yanına yerleştiriyor.

Kaynak. SciTechDaily
Haber Veriyoruz