10 yıl sonra dünyada neler olabilecek.

Ekonomi ve güç dengeleri

ABD hâlâ 1 numara, ama Çin’in ekonomik ağırlığı iyice artmış olacak. Şu an bile Çin, ABD’ye çok yakın bir ekonomik dev.

Avrupa yaşlanan nüfus, yüksek enerji maliyetleri ve iç siyasi bölünmelerle eski gücüne göre daha yavaş bir blok olarak kalma ihtimalinde.

Hindistan, Endonezya, Nijerya, Brezilya gibi nüfusu genç ülkeler öne çıkan “yeni merkezler” olacak. Bu da dünya sisteminin çok kutuplu hale gelmesi anlamına geliyor: Artık “ABD + Avrupa” ekseni tek belirleyici olmayacak.

Ne anlama geliyor?

Ticaret yolları, enerji koridorları, lojistik hatlar üzerinden bölgesel ittifaklar çok önem kazanacak.

Zengin–fakir uçurumu ülkelerin içinde de, ülkeler arasında da daha da açılma riski taşıyor. Bugünkü gelir dağılımı bozukluğu düzeltilmezse, sosyal patlamalar, protestolar, radikal hareketler artabilir.

1.2. Teknoloji ve yapay zeka

Yapay zeka, bugün internetin 2000’lerde hayatı değiştirdiği gibi tüm sistemleri yeniden yazacak:

Birçok beyaz yaka iş otomasyona kayacak (muhasebe, temel hukuk işleri, basit haber yazımı, çeviri, teknik destek vb.).

Yaratıcı işler bile (tasarım, video, müzik, içerik) kısmen otomasyonla yapılacak; insan daha çok “yöneten / kurgulayan” rolde olacak.

Biyoteknoloji, gen düzenleme (CRISPR), yapay organlar, kişiye özel tedaviler daha ulaşılır hale gelecek; varlıklı kesimle dar gelirli kesim arasındaki sağlık farkı büyüyebilir.

Takip ve gözetim teknolojileri hem şirketlerin hem devletlerin elinde çok daha güçlü olacak:

Veri, yeni “petrol” değil, artık doğrudan “silah ve para” gibi bir güç aracı.

Bu da özgürlük vs. güvenlik tartışmalarını sertleştirecek.

Pozitif senaryo:

Yapay zeka ve otomasyon, insanları angarya işlerden kurtarıp daha kısa çalışma süresi + daha yaratıcı ve insani işlere kaydırabilir.

Negatif senaryo:

Servet belirli ellerde toplanır, sistem yeniden paylaşılmadığı için milyonlarca işsiz ve umutsuz insan oluşur.

1.3. İklim krizi ve çevre

Önümüzdeki 10 yılda:

Sıcak dalgaları, kuraklık, seller, orman yangınları daha sık ve daha yıkıcı olacak.

Özellikle Orta Doğu, Akdeniz kuşağı, Afrika’nın bazı bölgeleri iklim açısından daha zorlanacak; bu da göç baskısını büyütecek.

Su kaynakları, gıda üretimi, tarım alanları daha kritik hale gelecek; su için bile çatışma riski artacak.

Yani:

İklim “uzak gelecek” konusu değil; 10 yıl içinde direk cebimize ve soframıza dokunan bir sorun haline geliyor:

Gıda fiyatları
Enerji maliyetleri
Göçler
Sağlık sorunları

1.4. Göç, savaşlar ve toplum

Dünyada şu an bile 100 milyona yakın insan zorla yerinden edilmiş durumda (savaş, iklim, ekonomik krizler yüzünden). 10 yıl içinde bu sayı çok daha yukarı çıkabilir.

Büyük devletlerin vekalet savaşları, iç savaşlar, darbe girişimleri, hibrit savaşlar (siber saldırı, bilgi savaşı, dezenformasyon) artarak sürecek.

Toplumlar içinde:

Bir yanda “daha milliyetçi, daha kapalı, daha sert” bir damar,

Diğer yanda “daha özgürlükçü, daha hak temelli, daha küreselci” bir damar çarpışacak.

Kaynak. ChatGBT
Haber Veriyoruz